Previous Slide Icon Next Slide Icon
Play Daily Button Pause Daily Button
Exit Daily Button

Wydarzenia naukowe, które warto śledzić w 2021 roku

Jakie badania i wydarzenia będą kształtowały rozwój nauki w roku 2021? Przedstawiamy zestawienie najciekawszych wydarzeń tego roku w porządku chronologicznym dla każdego, kto chce być na bieżąco z nowościami ze świata nauki.
.get_the_title().

Mimo że wiele prac zwolniło tempo ze względu na skutki pandemii, rok 2021 z perspektywy wydarzeń naukowych i tak zapowiada się bardzo ciekawie. Oczy całego świata bez wątpienia zwrócone będą przede wszystkim na wprowadzanie nowych szczepionek przeciwko COVID-19 oraz na nowe postanowienia krajów związane z globalnym ociepleniem. Jednak czekają nas też rewelacje związane z badaniami nad komórkami macierzystymi, nowe kroki w eksploracji kosmosu i wiele innych. Poniżej chronologiczne zestawienie najważniejszych wydarzeń naukowych 2021, o których warto wiedzieć.

14 styczenia
Opóźniona misja WHO w Chinach

Grupa zadaniowa powołana przez Światową Organizację Zdrowia pojawi się w Chinach 14 stycznia, by spróbować zidentyfikować źródło pandemii COVID-19. Przybycie WHO miało odbyć się kilka dni wcześniej, jednak zostało opóźnione przez brak autoryzacji Pekinu, które później rząd nazwał „zwykłym nieporozumieniem”. W skład grupy badawczej wchodzą epidemiolodzy, wirusolodzy oraz badacze zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt. Poszukiwania rozpoczną w Wuhan, chińskim mieście, w którym w 2019 roku po raz pierwszy wykryto zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2.

W początkowych etapach projektu badacze przyjrzą się mięsu sprzedawanym na rynku w Huanan – odwiedzanym przez wiele osób, u których po raz pierwszy wykryto COVID-19.

Prześledzone będą ich podróże po Chinach i przez granicę. Odkrycie pochodzenia wirusa może zająć lata, jednak eksperci do końca roku spodziewają się pierwszych informacji o źródle pandemii.

mapa COVID-19
Źródło: Martin Sanchez / Unsplash

Styczeń
Otwarty dostęp do badań naukowych

W ramach “Planu S”, inicjatywy podmiotów finansujących badania naukowe, ma urzeczywistnić się prowadzony od 2018 roku projekt otwartego dostępu do wiedzy. Wśród organizacji wchodzących w skład cOAlition S są najwięksi światowi fundatorzy badań, m.in. londyńskie Wellcome, Fundacja Billa i Melindy Gates oraz NWO – holenderska organizacja ds. badań naukowych. Od stycznia wszystkie prace naukowe opublikowane z pomocą finansową tych organizacji będą musiały być natychmiast dostępne dla czytelników.

Inicjatywa ta może oznaczać koniec prenumerat czasopism naukowych oraz opłat za dostęp do badań.

Dotychczas prowadzona przez pochodzącą z Kazachstanu Aleksandrę Ełbakjan strona internetowa Sci-Hub zapewniała masowy i publiczny dostęp do prac naukowych. Ze względu na oskarżenia o piractwo jej serwis pojawia się wciąż pod nowymi domenami. Założycielka wyszukiwarki z ponad 85 mln pozycji uważa, że nauka powinna być dostępna dla wszystkich, bez względu na zasobność portfela, wpisując się w ruch otwartego dostępu promowanego przez cOAlition S.

kobieta z laptopem
Źródło: Thought catalog / Unsplash

Luty
Lądowanie chińskiej sondy na Marsie

W lutym spodziewać możemy się lądowania bezzałogowej sondy wysłanej na Marsa w ramach misji Tianwen-1, która jeśli zakończy się sukcesem, będzie pierwszą misją badawczą Marsa Chińskiej Narodowej Agencji Kosmicznej. Sonda w której skład wchodzi 13 instrumentów, w tym kamery, analizatory cząsteczek, radary oraz łazik, wysłana została w przestrzeń kosmiczną z Centrum Startowego Satelitów Wenchang 23 lipca 2020 roku. Mniej więcej w tym samym czasie na czerwoną planetę powinny dotrzeć również jednostki ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Stanów Zjednoczonych.

planeta Mars
Żródło: NASA

Pierwszy kwartał
Szczepionki i pandemia

W 2020 roku wprowadzono na rynek pierwsze szczepionki dopuszczone do stosowania przeciwko COVID-19. Skuteczność kilku nowych szczepionek stanie się wyraźniejsza na początku 2021 roku.

Niebawem mają ukazać się wyniki III fazy badań klinicznych nad szczepionkami przeciwko COVID-19 opracowanymi przez amerykańskie firmy farmaceutyczne Novavax i Johnson & Johnson.

Szczepionki te będą najprawdopodobniej łatwiejsze w dystrybucji od szczepionek firm Pfizer-BioNTech i Moderna, wprowadzonych na rynek w 2020 roku, które muszą być przechowywane w bardzo niskich temperaturach.

Dane z wczesnego etapu badań klinicznych Novavax dotyczącego ich szczepionki wykazały, że wytworzyła on wysoki poziom przeciwciał przeciwwirusowych, co przyczyniło się do podpisania umów na dostawę szczepionki z takimi krajami jak Japonia, Kanada, Australia i Wielka Brytania, a także ze Stanami Zjednoczonymi. Mimo że szczepionka jest wciąż w trakcie rozwoju, wielu inwestorów obstawia jej skuteczność – Stanley Erck, dyrektor generalny Novavax, od początku zeszłego roku sprzedał akcje firmy już za około 46 milionów dolarów.

szczepionka COVID
Źródło: Daniel Schludi / Unsplash

Cały rok
Nowe wytyczne dla badań nad komórkami macierzystymi

Naukowcy niecierpliwie oczekują aktualizacji wytycznych dotyczących badań nad komórkami macierzystymi, które mają zostać przedstawione w tym roku przez Międzynarodowe Towarzystwo Badań nad Komórkami Macierzystymi (International Society for Stem Cell Research, ISSCR). Ostatnie wytyczne wydane zostały 4 lata temu. Rewizja obecnych zapisów obejmie wytyczne ISSCR dotyczące badań nad ludzkimi „strukturami podobnymi do embrionów” wyhodowanymi z komórek macierzystych in vitro.

Naukowcy szczególnie liczą na zmianę, a w zasadzie wydłużenie „reguły 14 dni”, która nakazuje pracować z ludzkim embrionem wyprodukowanym in vitro jedynie przez dwa tygodnie po zapłodnieniu.

Wydłużenie tego limitu mogłoby pozwolić naukowcom lepiej zrozumieć, dlaczego tak wiele wczesnych ciąż zapoczątkowanych dzięki zapłodnieniu in vitro kończy się poronieniem. Informacje mogą pojawić się podczas konferencji wirtualnych ISSCR w lutym lub w czerwcu.

komórki macierzyste
Źródło: genengnews.com

31 października
Start teleskopu Jamesa Webba

W październiku odbędzie się długo oczekiwany start teleskopu Jamesa Webba, który został opóźniony przez skutki pandemii COVID-19 oraz wyzwania techniczne. Teleskop wystrzelony zostanie z Kourou w Gujanie Francuskiej i będzie kontynuował dziedzictwo teleskopów kosmicznych Hubble’a i Spitzera, obserwując wszechświat w podczerwieni i badając każdą fazę historii kosmosu.

NASA nazywa go „największym, najpotężniejszym i najbardziej złożonym teleskopem kosmicznym, jaki kiedykolwiek zbudowano”.

Na jego stworzenie wydano 8,8 miliarda dolarów. Teleskop Webba będzie obejmował więcej długości fal niż teleskop Hubble’a, który zrewolucjonizował astronomię po jego wystrzeleniu w 1990 roku i od tego czasu przeprowadził ponad 1,3 miliona obserwacji.

Teleskop Webba
Żródło: NASA

1-21 listopada
Konferencja Klimatyczna ONZ w Glasgow

Największe centrum wystawowe w Szkocji, The Scottish Event Campus (SEC), przez trzy tygodnie będzie pełniło rolę centrum spotkań i wymiany pomysłów na rzecz skutecznej walki ze zmianami klimatu podczas COP26. Rok 2021 ma być kluczowy, jeśli chodzi o działania zmierzające do ochrony naszej planety przed przedwczesną zagładą, również ze względu na wybór Joe Bidena na prezydenta Stanów Zjednoczonych. Prezydent elekt zapowiedział, że będzie dążył do przywrócenia USA przywództwa w tym zakresie, w tym poprzez ponowne przystąpienie do paryskiego porozumienia klimatycznego w sprawie walki z globalnym ociepleniem.

W Glasgow kraje podejmą nową rundę zobowiązań do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Będzie to pierwsza taka okazja od czasu podpisania porozumienia paryskiego w 2015 roku.

Szczególnie ambitne plany zapowiadają Unia Europejska i Chiny, które do 2050-60 roku chcą stać się neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla. Naukowcy zastanawiają się, czy Biden wyznaczy podobne cele Stanom Zjednoczonym.

Konferencja klimatyczna
Źródło: COP26

Tekst: Paula Sieracka
Zdjęcie główne: tempo utraty lodu na Antarktydzie, źródło: NASA

FUTOPIA