Teoretycznie to nic nowego – filtry zmieniające wygląd towarzyszą nam od dawna. Niemal każdy chociaż raz skorzystał z nakładek, które zmieniają rysy, wygładzają skórę, wyostrzają kości policzkowe i szczękę, sprawiają, że nasze usta stają się pełne i soczyste. Aplikacje sprytnie podsuwają nam filtry, które silnie nawiązują do kanonów i standardów piękna, a my korzystamy, manipulujemy wyglądem, jednocześnie normalizując krzywdzące trendy.

Rzadko zdarza się, żeby filtr stawał się viralem. Dlatego uwagę zwraca Bold Glamour, którego w ciągu kilku dni użyto w 8 milionach filmików na TikToku.

@kellystrackofficial This filter is really something else 😂 should I try and do a tutorial recreating this filter with makeup? #fyp #makeup #beauty #beautyfilter #boldglamour #AXERatioChallenge ♬ original sound – Kelly Strack

Jednak zagraniczne media poświęciły mu uwagę nie tylko z powodu popularności, ale również niebezpieczeństwa, jakie za sobą niesie. Bold Glamour został uznany za 'podstępny i bardziej zaawansowany technologicznie’ niż jego poprzednicy. Początkowo użytkownicy pisali, że ’pokazuje, jak mogłabyś wyglądać, gdybyś zrobiła makijaż’. Później: ’ten filtr mnie upokorzył’. Pojawiła się frustracja i opinie, że ta opcja powinna być nielegalna, bo fatalnie wpływa na samopoczucie.

’Zrujnował mi dzień i sprawił, że poczułam się jak gówno’, ’Tak się cieszę, że dorastałam z tęczowymi wymiocinami i modą na psie nakładki na twarz’ — piszą ludzie na TikToku.

Za sprawą takich reakcji dziennikarka BBC zastanawia się w swoim artykule, czy technologia nie poszła za daleko, ponieważ hiperrealistyczny filtr upiększający przeraża ludzi.

’Te obawy i krytyka są uzasadnione, ale często pomijają kluczowy element. Podobnie jak wiele innych technologii, filtry upiększające nie zostały stworzone w bańce odseparowanej od społeczeństwa. Odzwierciedlają – i często pogarszają – uprzedzenia i problemy, które już mamy. […] Na długo przed pojawieniem się filtra Bold Glamour nasze społeczeństwo fetyszyzowało piękno. I nie chodzi tylko o atrakcyjność fizyczną: konwencjonalnie ładni ludzie są postrzegani jako osoby mające wszystko, od bycia bardziej inteligentnymi po wyższe dochody’ — tłumaczy Amanda Ruggeri.

Filtry są zatem niczym innym jak odpowiedzią na naszą potrzebę 'dobrego wyglądania’ i przeniesieniem zabiegów kosmetycznych do świata wirtualnego. Trudno jednak określić, w jakim kierunku obecnie kręci się to błędne koło. Pewne jest natomiast, że dorastające dziewczęta, które używają filtrów, częściej rozważają na przykład operację plastyczną.

@chloegracelaws Showing the difference of this filter to me with zero makeup because I keep seeing people in full beat saying it doesn’t make them look that different. Filters like this are terrifying because we forget how we actually look. Because beauty ideals have gone so far, that men can’t tell the difference between AI women and actual women. Because every reality tv star on instagram is overlaying this face on their photos and they don’t even have to sign post it. ENOUGH. #boldmakeup #boldmakeupfilter #filter #filtertransition #dropthefilter #feminism #patriarchy #beautyideals #beautystandards #fyp #fypシ ♬ original sound – Chloe grace laws

Chirurdzy plastyczni odnotowali wzrost liczby klientów proszących o operację, która upodabnia ich do postaci po użyciu filtrów. Jest to tym bardziej niepokojące, że filtry są zazwyczaj uprzedzone rasowo, oparte na stereotypowo 'białych’ cechach.

A zmiana twarzy to dopiero początek. Współczesne aplikacje pozwalają manipulować wyglądem całego ciała. Wpływ takich działań na ludzką psychikę nadal jest badany, natomiast dotychczasowe analizy wskazują, że na pewno sprawiają, że czujemy się gorzej i wydaje nam się, że inni są doskonali, a my szpetni.

’Najmocniej zagrożone są dorastające dziewczęta, które są szczególnie podatne na internalizację obrazów, które widzą w mediach. Jedno z badań wykazało, że gdy dziewczętom w wieku od 14 do 18 lat pokazano oryginalne selfie lub te, które zostały wyretuszowane, uważały, że wyretuszowane zdjęcia wyglądają lepiej, a te, którym pokazano wyretuszowane zdjęcia, były później mniej zadowolone ze swojego ciała’ — czytamy w BBC.

Problemem zatem nie jest konkretny filtr. Jego popularność może być jednak powodem do kolejnej dyskusji o presji i fiksacji na punkcie wyglądu.

Tekst: AC
Zdjęcie: dazeddigital.com