Skrzyżowanie psychologii i mody to fascynujący temat, który rzuca światło na to, dlaczego ludzie ubierają się tak, a nie inaczej. Ta relacja odkrywa nasze motywacje, postrzeganie siebie i sposób, w jaki chcemy prezentować siebie światu. Ubrania, które nosimy, często reprezentują naszą osobowość, charakter i zainteresowania. Język stylu jest potężną formą ekspresji, a w wielu badaniach analizowano złożone relacje między modą a psychologią. Kolory, tekstury i style mogą mieć bezpośredni wpływ na nasz nastrój i zdolność wywoływania emocjonalnej reakcji u ludzi wokół.

Pod wieloma względami nasze ubrania służą jako przedłużenie naszej tożsamości.

Na to, co nosimy, wpływa nasz wiek, płeć, kultura, zawód, grupa społeczna i osobiste zainteresowania. Czynniki te łączą się, tworząc indywidualną ‘tożsamość modową’, która zmienia się i ewoluuje w czasie. Nasze ubrania można uznać za część kostiumu, który zakładamy podczas różnych życiowych sytuacji, odsłaniając pewne aspekty naszej tożsamości, a ukrywając inne.

Na przykład biznesmen może nosić garnitur, aby podkreślić profesjonalizm i autorytet. Z kolei nastolatek może wybrać ostry i żywy styl, aby wyrazić swoją indywidualność i energię. Zatem ubrania można postrzegać jako wskazówki wizualne, które komunikują nasze role i tożsamość.

Nasze ubrania nie tylko odzwierciedlają to, kim jesteśmy, ale mogą również wpływać na to, jak się czujemy. To powiązanie ubioru z emocjami można zaobserwować zarówno w życiu codziennym, jak i w badaniach naukowych. W 2012 roku Hajo Adam i Adam Galinsky opisali to, jaki wpływ ma ubranie na procesy psychologiczne osoby je noszącej. Jeśli nałożymy marynarkę, czujemy się pewnie, jeśli ubierzemy się wygodnie, możemy czuć się bardziej zrelaksowani. Noszenie stroju treningowego może zmotywować nas do ćwiczeń, a założenie ulubionych jeansów czy nowego T-shirtu może poprawić naszą samoocenę.

Moda jest także potężnym narzędziem sygnalizacji społecznej.

Może komunikować bogactwo, status, gust, a nawet poglądy polityczne. Metki marek high fashion mogą być symbolem statusu. I odwrotnie, celowe noszenie zbyt luźnego lub zniszczonego ubrania może sygnalizować odrzucenie materializmu lub chęć dostosowania się do określonej subkultury. Badanie opublikowane w czasopiśmie Nature w 2014 roku wykazało, że status społeczno-ekonomiczny danej osoby można dokładnie ocenić na podstawie zdjęcia jej butów.

Moda to nie tylko indywidualna ekspresja – to także ekspresja kulturowa i przynależność do grupy. Ludzie często ubierają się w sposób zgodny z ich grupą kulturową, etniczną lub społeczną. To połączenie można zaobserwować we wszystkim, od tradycyjnej odzieży etnicznej po nowoczesne trendy w modzie, które są popularne w niektórych społecznościach.

Odzież może symbolizować przynależność do grupy lub wzmacniać to poczucie.

Ubrania czy akcesoria mogą również wpływać na nasz stan emocjonalny i go wyrażać. Wyrazisty naszyjnik lub szalik w jaskrawym kolorze mogą poprawić nastrój, dodając radości i pewności siebie w dniu, w którym możemy nie czuć się najlepiej. Przykładowo kolor czerwony jest symbolem zwiększonej energii i pasji. Czerwone elementy outfitu mają moc wywoływania uczucia pożądania czy zwiększania romantyzmu sytuacji. Kolor niebieski to z kolei synonim spokoju – działa uspokajająco na umysł. Ubrania czy dodatki w tym kolorze zostały powiązane z kojącym wpływem na nastrój, relaksem, stabilnością, zaufaniem i przejrzystością. Żółty to kolor optymizmu i pozytywności. Ta jasna i energetyczna barwa może zwiększać kreatywność, rozbudzać aktywność umysłową. Żółte elementy mają moc promowania ciepła, pogody ducha i pewności siebie, poprawiając nastrój wszystkich wokół. Zieleń to z kolei kolor wzrostu i harmonii, uważana jest za zrównoważony, stabilny odcień, który łączy się z dobrym samopoczuciem. Czerń to autorytet i wyrafinowanie. Ten kolor jest często wybierany w celu podkreślenia profesjonalizmu czy pewności siebie. Przeciwieństwem jest oczywiście biel, która kojarzy się z niewinnością i świeżością. Ten kolor to również nowe początki, światło, zdrowie i czystość.

Psychologia mody to złożony temat, który łączy w sobie naszą indywidualną tożsamość, emocje, status społeczny i przynależność kulturową. Przypomina nam, że to, co nosimy, to nie tylko kwestia estetyki i praktyczności – to sposób wyrażania siebie i komunikacji.

Tekst: MZ