Francuz Augustin Lignier w 2021 roku kupił dwa szczury, które stały się bohaterami jego projektu artystycznego na studia podyplomowe.

W specjalnej klatce, którą dla nich zbudował, znalazł się mechanizm podający gryzoniom kostkę cukru po naciśnięciu spustu migawki.

W ten sposób powstały zdjęcia komentujące naturę przyjemności, uzależniające zachowania, do których skłaniają nas social media, wpływ algorytmów czy pogorszenie koncentracji. Lignier celowo wybrał zabawne i urocze autoportrety szczurów, przypominające zdjęcia zwierząt, którymi zalewane są media społecznościowe.

– Kiedy masz taką moc, nawet mając do dyspozycji tylko dwa małe szczury, a nie miliardy ludzi, czujesz, że masz wpływ na wszystko. I to jest naprawdę dziwne uczucie – komentuje Lignier.

Artysta inspirował się eksperymentem amerykańskiego psychologa B.F. Skinnera – tak zwaną klatką Skinnera, w której naukowiec badał procesy warunkowania, szkoląc zwierzęta do wykonywania złożonych zadań.

Szczurom tydzień zajęło zrozumienie, że po naciśnięciu przycisku dostaną kostkę cukru. Następnie artysta przeniósł je do zwyczajnej klatki, by o tym zapomniały, a kiedy uznał, że to się udało, przeniósł je znów do klatki z przyciskiem. Tym razem jednak reguły gry się zmieniły – kostka cukru nie pojawiała się po każdym naciśnięciu przycisku. Szczury jednak w dalszym ciągu kojarzyły przycisk z przyjemnością i choć tym razem nie zawsze pojawiała się nagroda, naciskały migawkę aparatu nawet co minutę. Co jakiś czas faktycznie dostawały kostkę cukru. Zdaniem Ligniera przypomina to taktykę stosowaną przez media społecznościowe czy portale randkowe i sposób, w jaki wciąż przyciągają użytkowników.

Tekst: NS
Zdjęcia: Augustin Lignier