Tylu świetnych wystaw nie spodziewaliśmy się tego lata. Hasior w Pałacu Królewskim, 'Łzy szczęścia’ w Zachęcie, a teraz wystawa Fangora. na którą trzeba się wybrać do Wrocławia.

'Wojciech Fangor. American Dream’ to wyjątkowa wystawa monograficzna poświęcona jednemu z najbardziej cenionych polskich artystów XX wieku. To rzadka okazja, by zobaczyć słynne wirujące koła i psychodeliczne fale, przedstawione nie jak zazwyczaj – jako pojedyncze dzieła sztuki rozproszone w polskich kolekcjach, ale zgromadzone w jednym miejscu, aby odbiorca mógł doświadczyć prawdziwie immersyjnych doznań, zgodnie z ukutym przez artystę pojęciem 'pozytywnej przestrzeni iluzyjnej’. Ekspozycję można oglądać do 20 października w siedzibie KAF (Rynek 27/28).

Wystawa prezentowana w Krupa Art Foundation koncentruje się na pracach powstałych w latach 60. i 70.

To właśnie w tym okresie Wojciech Fangor zapisał się na kartach historii sztuki jako jeden z najwybitniejszych polskich malarzy XX wieku, m.in. za sprawą indywidualnej wystawy w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku w 1970 roku, co uczyniło go jedynym polskim artystą docenionym w ten sposób przez tę prestiżową instytucję.

– Można powiedzieć, że inwencja artysty wzbiła się w tych latach otaczających wystawę w Guggenheimie na najwyższy poziom, a potem szybko (i bez wsparcia galerii) uległa wyczerpaniu. Cokolwiek zdarzyło się później w twórczości Fangora, nigdy nie było tak adekwatne do swoich czasów, jak ten rozdział pomiędzy 1956 i 1973 rokiem – mówi Dorota Monkiewicz, kuratorka wystawy w Krupa Art Foundation.

Partnerami wystawy są dom aukcyjny DESA Unicum oraz Fangor Foundation, odpowiadające za pomoc w pozyskaniu obiektów na wystawę, relacje z kolekcjonerami i wsparcie merytoryczne projektu.

Dzięki tym pracom oglądający wchodzą w interakcję z przestrzenią, doświadczając psychofizycznych wrażeń ruchu oraz zmiany.

Na wystawie zgromadzono 48 obiektów, które w przestrzeni galerii zostały zaaranżowane w taki sposób, aby dać odbiorcom możliwość doświadczenia tego, co sam artysta nazywał 'pozytywną przestrzenią iluzyjną’. Założeniem artysty było intencjonalne oddziaływanie na fizjologiczne procesy zmysłu wzroku i oko odbiorcy, a także na psychosomatyczne odczuwanie siebie w przestrzeni.

W 1969 roku artysta pisał do Krystyny Fangor: ’Jeżeli coś zrobiłem w malarstwie, to nie w sensie literackiego znaku, ale raczej w dziedzinie zmysłowego, wizualnego doznania’.  

Wszystkie prezentowane na wystawie obrazy Wojciecha Fangora powstały poza Polską. Na czas wystawy zostały wypożyczone z prywatnych kolekcji, zarówno polskich, jak i zagranicznych. To wyjątkowa okazja, aby zobaczyć je wszystkie w jednej przestrzeni. Wśród obiektów prezentowane są arcydzieła, będące świadectwem fascynacji artysty iluzją optyczną oraz jego prób wpływania na ludzkie postrzeganie. 

Szczególnie znaczącym momentem w jego karierze była indywidualna wystawa w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku w 1970 roku, co uczyniło go jedynym polskim artystą docenionym w ten sposób przez tę prestiżową instytucję. Było to ogromne wyróżnienie, szczególnie w kontekście politycznej izolacji artystów zza żelaznej kurtyny.

Na wystawie we wrocławskiej siedzibie KAF prezentowanych jest aż 7 obiektów z tej ekspozycji. Okres wystawy w Muzeum Guggenheima to czas, w którym artysta pogłębiał i komplikował kwestie symetrii. To wtedy w jego obrazach zaczęły pojawiać się motywy w kształcie rozgwiazd oraz fale w odbiciu lustrzanym o odwróconej i przesuniętej symetrii. Ewolucję przeszły także koła, które zaczęły tracić ślad po powierzchni obrazu – biały centralny okrąg. W tym okresie ich środki są wypełnione kolorem, dzięki czemu wzmaga się ich halucynacyjny efekt. „Trudno w przypadku tych obrazów nie pomyśleć o psychodelii, barwnych wizjach wywoływanych w narkotycznych transach i o kulturze amerykańskiej kontestacji. 

Fangor wyemigrował do Stanów Zjednoczonych w połowie lat 60. XX w. i wtedy też nawiązał współpracę z renomowaną galerią w Nowym Jorku, dzięki której mógł z powodzeniem malować, wystawiać i sprzedawać. W ten sposób artysta zrealizował swój „american dream”. W latach 90. powrócił do Polski, gdzie kontynuował pracę nad nowymi projektami. Wojciech Fangor zmarł w 2015 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek, który do dziś inspiruje artystów na całym świecie.

Krupa Art Foundation, założona przez Sylwię i Piotra Krupów, to niezależna instytucja promująca sztukę współczesną. Dzięki prywatnemu mecenatowi Fundacja realizuje szeroki program wsparcia artystów, szczególnie młodych twórców, poprzez finansowanie, wystawy oraz konkursy, takie jak KAF Young Art Prize. Fundacja angażuje także świat biznesu w promocję sztuki, integrując twórczość w przestrzeniach firm.

Wystawa 'Wojciech Fangor. American Dream’, w Krupa Art Foundation, Rynek 36, Wrocław, będzie czynna do 20 października 2024. Kuratorem wystawy jest Dorota Monkiewicz, za projekt odpowiada Robert Rumas. Partnerem wystawy jest DESA Unicum, Fangor Foundation. Bilety w cenie 35 zł (normalny), 25 zł (ulgowy)

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej KAF oraz w mediach społecznościowych Fundacji: Instagram, Facebook.

zdjęcie główne oraz zdjęcia z wystawy: Wojciech Chrubasik
zdjęcia prac: dzięki uprzejmości Fangor Fundadtion