Jeśli próbowaliście 11-latkowi wytłumaczyć dlaczego 'Kali jeść, kali pić’ w 'Pustyni i w Puszczy’ i co robią Anglicy w Afryce (tata Nel budował Kanał Sueski, 'połączenie’ pomiędzy Wielką Brytanią a Indiami, bo tym był w owym czasie dla Anglików w Międzynarodowej Komisji Kanału Sueskiego) to z łatwością można się domyślić, że jest to trudne zadanie, jeśli nie nieniemożliwe do wykonania.

Złożoność historii, kolonialnych, imperialnych tradycji Anglii, czy innych krajów Starej Europy wydaje się absolutnie nie do ogarnięcia, a tłumaczenie, że to fajna historia z fajnym plot twistem i przemianą bohatera jest mocno naciągana.

Dzieci mają zapamiętać, że Staś był dzielny i odważny. To tyle, jeśli chodzi o uniwersalne przesłanie lektury 'W Pustyni i w Puszczy’. Oczywiście jeśli wprowadzić do tego lekcję historii, geopolityki to może coś zrozumieją.

Jeszcze gorzej czyta się 'Chłopców z Placu Broni’ – no bo jaki to ma sens?

Jak im się wytłumaczy, że Wiosna Ludów, że Węgry, że nawiązania do Włochów? Chłopcy z Placu Broni bawią się w węgierskie wojsko, a ich przeciwnicy z Ogrodu Botanicznego w wojska Garibaldiego? Zarówno Ludwik Kossuth, przywódca powstania węgierskiego, jak i Giuseppe Garibaldi mają być dla chłopców nacjonalistycznymi wzorami do naśladowania? Plac Broni jest dla chłopców symbolem ojczyzny, o którą będą walczyć. Polityczna lektura z serią bardzo trudnych węgierskich imion i nazw – Nemecsek Ernő, Geréb Álmos, Gereben Árpád, Csónakos Feri, Boka Pisti, Csele Apáthy, Claus Bübeck, Wilbrandt Bimm, Aczél Misi. Wymień bohaterów 'Chłopców z Placu Broni’ – nie brzmi to wcale jak proste zadanie dla 5-klasisty, prawda?

Dzieciom po lekturze zostaje w głowie mały plac po środku miasta i zabawa w kowbojów. Kompletnie bez sensu. Kochamy swoje małe ojczyzny, a mały Nemecsek ginie za plac i przyjaciół…Hmm. Do pewnych lektur chyba trzeba dojrzeć.

Kolejna na liście dziwnych lektur to 'Księga Dżungli’. Czytaliście? Wytłumaczenie dziecku niektórych kwestii jest mocno trudne.

Można czytać nie rozumiejąc nic. Nauczyciel ma wtedy za zadanie jedynie odpytanie z nazw i sprawdzenie czy dziecko przeczytało. Jeśli więc traktujemy to jako sprawdzian z czytelnictwa to w sumie bez znaczenia. Kontrowersyjne fragmenty 'Księgi Dżungli’ odnoszące się do stereotypów rasowych i postaw kolonialnych były poddawane analizie i krytyce wielokrotnie.

W dziele pojawiają się pewne elementy, które mogą być interpretowane jako promowanie rasizmu i kolonializmu, szczególnie w relacji między postaciami ludzkimi a zwierzętami oraz między postaciami białymi a innymi grupami etnicznymi. Dlatego też warto podejść do lektury z krytycznym podejściem i zrozumieniem kontekstu historycznego, w jakim zostało napisane… co jest dość trudne jak się jest dzieckiem bez wiedzy historycznej.

12 lutego 2024 roku MEN przedstawiło projekt 'odchudzenia’ podstaw programowych 18 przedmiotów, od zerówki do matury, przygotowany przez zespoły utworzone jeszcze za Przemysława Czarnka, w ramach CKE (Centralnej Komisji Egzaminacyjnej). Dokooptowano do nich kilkoro ekspertów i praktyków edukacji,  do języka polskiego obok Białek – Agnieszkę Ciesielską, polonistkę oraz autorkę OKO.press.

W sobotę 18 maja Fundacja Stocznia i Centrum Nauki Kopernik zapraszają na Obywatelskie Wysłuchanie Publiczne na temat zmian w podstawie programowej do polskiego.

18 maja 2024 r. (sobota), godz. 10.00-15.00

Miejsce: Centrum Nauki Kopernik, Wybrzeże Kościuszkowskie 20 w Warszawie. Spotkanie będzie miało formę hybrydową, więc możliwy jest także udział online, relacja na żywo będzie dostępna na naszych kanałach.

Zgłoszenia: W wysłuchaniu można brać udział jako aktywny uczestnik(czka), czyli osoba zabierająca głos lub jako obserwator(ka), czyli osoba przysłuchująca się wypowiedziom innych. Zgłoszenie należy przesłać do środy 15 maja 2024 r. do godz. 23.59.

Formularze zgłoszeniowe i szczegóły organizacyjne znajdują się na stronie https://www.wysluchanieobywatelskie.pl/otwiera się w nowej karcie.

Wydarzenie na FB https://www.facebook.com/events/1124826748735136/

Zdjęcie główne: W pustyni i w puszczy, serial przygodowy, Polska 1973, reż. Władysław Ślesicki, scena z: Monika Rosca, Tomasz Mędrzak, fot. AKPA