Ich doba nie jest dłuższa, podobnie jak inni ludzie także mają rodziny, pracę i swoje problemy. Różnią się jednak od większości tym, że im się chce – zwracać uwagę na poważne problemy, edukować, tworzyć miejsca spotkań, pomagać. Czasami jednak sami pozostają niewidzialni. Dlatego postanowiliśmy wyróżnić ich w tym zestawieniu. Oto 10 aktywistek i aktywistów z Krakowa, którzy zmieniają miasto na lepsze. Kolejność przypadkowa.

1. Cecylia Malik

Dla wielu osób uosobienie słowa „aktywistka”. Krakowska malarka, performerka, kuratorka sztuki współczesnej, ekolożka, edukatorka. Jest autorką wielu wystaw i projektów artystycznych. Do najważniejszych z nich zaliczyć można: Ikonostas Miasto, Koncert u Pana Żula, „365 Drzew” i „6 Rzek”. Realizowała projekt Modraszek Kolektyw, który był akcją w obronie krakowskiego Zakrzówka.

Podczas tegorocznej masowej wycinki drzew zorganizowała protest – usiadła na pniu ściętego drzewa i karmiła swojego małego synka piersią. Gdy dołączyły do niej inne kobiety, ten cichy sprzeciw stał się znaczącą i przerażającą ilustracją przemian w Polsce.

2. Lana Dadu

Pół-Litwinka, pół-Mołdawianka, zakochana w Krakowie. Mieszka w Polsce od 1995 roku, pracuje jako przewodniczka miejska. Charyzmatyczna koordynatorka „Czarnego marszu” w październiku 2016 roku i Międzynarodowego Strajku Kobiet 8. marca 2017. Organizowała także protesty pod ambasadą rosyjską przeciwko przemocy w Rosji. Koordynatorka zbiórki podpisów w Krakowie pod projektem Ratujmy Kobiety.

3. Andrzej Guła, Ewa Lutomska – Krakowski Alarm Smogowy

Twórcy i zarząd Krakowskiego Alarmu Smogowego – ruchu, który powstał w odpowiedzi na dramatyczną jakość powietrza w Krakowie. Budują świadomość zagrożenia wśród mieszkańców, edukują, organizują kampanie społeczne i patrzą władzom miasta na ręce.

4. Monika Drożyńska

Artystka, autorka projektów indywidualnych i zbiorowych. Założycielka Szkoły haftu dla pań i panów Złote rączki. Członkini Kolektywu o tej samej nazwie. Włączyła się w Międzynarodowy Strajk Kobiet (wspólne haftowanie transparentu). Robi haft polityczny, taki który punktuje, sprzeciwia się i buntuje.

5. Janek Szpil

Współzałożyciel Ambasady Krakowian – otwartego miejsca spotkań i współdziałania w Krakowie, gdzie zorganizowano ponad 2,5 tysiąca spotkań. Postrzega miasto jako spójny organizm, a jego przestrzeń jako dobro należące do wszystkich jego mieszkańców. Związany ze Stowarzyszenia Kraków Miastem Rowerów, inicjator krakowskiego Park(ing)Day, współtwórca Święta Cyklicznego i projektu „Pod Kopułą”. Związany z kolektywem Biała Droga. Nauczyciel jogi.

6. Błażej Strzelczyk, Piotr Żyłka – Zupa na Plantach

Organizatorzy akcji „Zupa na Plantach”, w ramach której od roku gotują i rozdają zupę bezdomnym. Ta inicjatywa to jednak nie tylko karmienie potrzebujących, ale przede wszystkim także wspólne spędzanie czasu, budowanie więzi i troska o drugiego człowieka. ŻyWa Pracownia na Celnej, w której gotowana jest zupa, prowadzi także magazyn ciepła, czyli miejsce zbiórki i segregacji ubrań dla potrzebujących. Zupa na Plantach zbierała także ubrania dla potrzebujących dzieci na Ukrainie i włącza się w inne akcje – na pewno warto ich śledzić.

7. Maciek Ryś – hackaton, smogaton

Twórca i organizator wydarzenia Smogathon, które początkowo miało na celu wypracowanie rozwiązań do walki ze smogiem w Krakowie – obecnie skupia się na gotowych propozycjach i profesjonalnych działaniach w tym zakresie. Smogathon organizowany jest od 2015 roku, wówczas jako 24 godzinny multidyscyplinarny hackaton. W 2016 roku, czyli w drugiej edycji, która miała już formę bootcampu, udział wzięło 60 drużyn z 10 krajów i 3 kontynentów. Edycja z 2017 roku była już całkowicie międzynarodowa – z półfinałami w Warszawie, Berkeley, Londynie, Bangalore, Hong-Kongu i finałem w Krakowie.

8. Jakub Wesołowski

Członek Złotych Rączek, jeden z organizatorów Wodnej Masy Krytycznej, Kolektywu Niedzielni. Brał udział w akcji przeciwko decyzji ministra środowiska o wycince drzew w Puszczy Białowieskiej „Cała puszcza pod ochroną”. Współorganizator Międzygalaktycznego Zlotu Superbohaterów. Aktywny pasjonat działający na styku kultury i lokalnych społeczności.

9. Jędrzej Cyganik

Podróżnik i aktywista. Założyciel Wawelskiej Kooperatywy Spożywczej, czyli rodzaju nieformalnej spółdzielni, w której członkowie wspólnie kupują produkty spożywcze bezpośrednio od producentów, z pominięciem pośredników. Założyciel inicjatywy Nyeleni Polska, członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot. Obecnie pracuje przy Fundacji Cohabitat przy budowie Osady Twórców, eksperymentalnego siedliska opartego na zasadach samowystarczalności i ekologii.

10. Weronika Śmigielska – Spółdzielnia Ogniwo

Ogniwo to Spółdzielczy Dom Kultury na krakowskim Kazimierzu – miejsce, gdzie organizowane są spotkania autorskie, dyskusje, debaty polityczne, warsztaty, koncerty i pokazy filmowe, księgarnio-kawiarnia. Tworzone jest przez większy zespół ludzi, z których wszystkich można nazwać aktywistami, ale warto z tego grona wyróżnić Weronikę Śmigielską – miejską aktywistkę, która współorganizowała Forum Mieszkanek i Mieszkańców Krakowa oraz Inicjatywę Kraków Przeciw Igrzyskom.