Cyfrowy paszport budynku (bywa też: „paszport budynku”, „digital building logbook”) to uporządkowany, aktualizowany przez cały cykl życia zestaw danych o obiekcie: od projektu i użytych materiałów, przez instalacje, parametry energetyczne, serwis i naprawy, po przebudowy oraz plan demontażu. W praktyce nie jest to jeden PDF, lecz „żywa teczka” – baza informacji powiązana z modelem BIM i wybranymi czujnikami/ licznikami, która ma jasną strukturę, wersjonowanie i prawa dostępu. W środku znajdziesz m.in. kartotekę elementów i materiałów (często z identyfikatorami/EPD i śladem węglowym), schematy instalacji, wyniki przeglądów, świadectwa energetyczne, protokoły BHP/pożarowe, historię zużycia energii i wody, a także instrukcje użytkowania i plan utrzymania. Wokół budynków funkcjonują też „paszporty materiałowe/produktowe” na poziomie komponentów – ułatwiają ponowne użycie i recykling, bo wiadomo, co dokładnie w ścianie czy stropie siedzi i jak to odzyskać.

Po co to wszystko? Paszport porządkuje odpowiedzialność i obniża ryzyko: serwisant wie, co naprawdę jest wbudowane, inwestor i bank weryfikują parametry oraz ślad węglowy, zarządca planuje modernizację na danych, a wykonawca nie traci czasu na „archeologię” dokumentacji.

Ułatwia spełnienie wymogów prawnych i raportowych (energetyka, bezpieczeństwo, ESG), przyspiesza audyty i transakcje, poprawia wycenę aktywa dzięki przejrzystości, a przy końcu życia budynku zamienia go w „magazyn surowców” – można odzyskać elementy z wartością rezydualną zamiast tworzyć odpady. To także podstawa do liczenia emisji operacyjnych i wbudowanych w ujęciu „whole-life carbon” oraz do planowania retencji, chłodzenia, odporności na upały czy powódź.

Dlaczego teraz jest to tak ważne? Po pierwsze, większość emisji i kosztów kryje się w istniejącym zasobie, więc bez precyzyjnych danych nie da się nim skutecznie zarządzać ani go dekarbonizować.

Po drugie, Europa i rynki finansowe przesuwają ciężar na renowacje głębokie, efektywność, obieg zamknięty i transparentność łańcuchów dostaw – paszport jest „nośnikiem” tych informacji. Po trzecie, kryzys klimatyczny, drożejąca energia i materiały wymuszają decyzje opierane na faktach, nie deklaracjach; paszport pozwala je podejmować szybko i porównywalnie. I wreszcie, technologia dojrzała: BIM, czujniki, cyfrowe paszporty produktów oraz standardy danych sprawiają, że taki rejestr może być lekki, zautomatyzowany i dostępny dla właściwych stron z poziomu telefonu. W skrócie: cyfrowy paszport budynku to infrastruktura informacji, bez której „zrównoważone” i odporne budownictwo pozostaje hasłem – z nim staje się wykonalnym planem.