Previous Slide Icon Next Slide Icon
Play Daily Button Pause Daily Button
Exit Daily Button

Kiedy ludzie przestali chodzić nago?

Okazuje się, że w znalezieniu odpowiedzi na to pytanie mogą pomóc... wszy.
.get_the_title().

Wbrew pozorom niełatwo odpowiedzieć na to pytanie, ale nie dlatego, że naukowcy nigdy go sobie nie zadali. Problem w tym, że dowody archeologiczne nie dają jednoznacznej odpowiedzi. Najstarszym dowodem bezpośrednim jest lniana Sukienka Tarkhan, której nazwa pochodzi od miasta, w którym została odkryta w 1913 roku przez egiptologa Flindersa Petrie.

W ostatnich latach, dzięki zaawansowanemu sprzętowi do datowania radiowęglowego, dowiedzieliśmy się, że sukienka (a może koszula, bo nie jest to wcale oczywiste), powstała pomiędzy 3482 a 3102 rokiem p.n.e.

To najstarsze ubranie znalezione przez archeologów, co nie znaczy jednak, że ludzie na sto procent wcześniej chodzili nago. Podczas gdy obecnie lwia część odzieży wykonywana jest z poliestru, który rozkłada się nawet 500 lat, w przeszłości noszono rzeczy wyłącznie z naturalnych i biodegradowalnych włókien roślinnych czy zwierzęcych, jak len i wełna. Sukienka Tarkhan zachowała się do dziś prawdopodobnie wyłącznie dlatego, że znajdowała się w wyjątkowo suchym miejscu, więc się nie rozpadła.

sukienka tarkhan / fot. egypt museum

Egipskie znalezisko nie jest jednak najwcześniejszym dowodem istnienia tekstyliów. W starożytnej osadzie Çatalhöyük w Turcji archeolodzy odkryli fragmenty tkanych materiałów, które liczą sobie 8,5 tys. lat – stąd wniosek, że już wtedy ludzie mogli produkować i nosić odzież. 1,5 tys. km dalej, w jaskinii Dzudzuana w Gruzji, naukowcy znaleźli natomiast różnokolorowe nici z włókien dzikiego lnu, które zdaniem badaczy służyły do zszywania odzieży z futra i skóry. I teraz niespodzianka – nici te liczą sobie aż 30 tys. lat!

Odpowiedzi na pytanie, kiedy ludzie przestali chodzić nago, mogą dostarczyć także… wszy.

Istnieją trzy rodzaje, które dręczą ludzi: głowowe, łonowe i odzieżowe. Te ostatnie żyją w naszych ubraniach, dlatego też naukowcy doszli do wniosku, że gdyby udało się ustalić, kiedy się one pojawiły, wiadomo by było też, kiedy ludzie zaczęli się ubierać. Dzięki szeregowi badań DNA orzekli, że wszy odzieżowe oddzieliły się od głowowych mniej więcej 83 tys. do 170 tys. lat temu. Oznacza to, że ubrania musiały się pojawić trochę wcześniej. Ale im dalej w przeszłość, tym mniej bezpośrednich dowodów, więc jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o początki ubioru możemy nigdy nie poznać.

SURPRISE