Setki lat temu w Chinach budowano domy w taki sposób, by pośrodku znajdował się dziedziniec, co pomagało chłodzić całe budynki. Badania wykazały, że temperatury wewnątrz niektórych domów skonstruowanych w ten sposób są znacznie niższe niż na zewnątrz – nawet o 4,3°C. Dziś w szybko urbanizujących się Chinach coraz mniej osób mieszka w tradycyjnych domach typu skywell. Najpopularniejsze są oczywiście klimatyzowane mieszkania w wielopiętrowych budynkach i wieżowcach. Jednak w ostatnim czasie nastąpiło wyraźne odrodzenie zainteresowania tradycyjną chińską architekturą. Wskutek nacisku tamtejszego rządu niskoemisyjne innowacje w sektorze budowlanym stały się trendem. Coraz więcej architektów czerpie inspiracje z mieszkań typu skywell i innych tradycyjnych chińskich elementów architektonicznych. Wszystko po to, by pomóc w utrzymaniu niskiej temperatury w nowych budynkach.

Skywell (lub tian jing w języku mandaryńskim) to typowa cecha tradycyjnego domu w południowych i wschodnich Chinach.

Skywell jest mniejszy od dziedzińca budowanego w północnych Chinach, czyli yuan zi, prawie zawsze jest prostokątny i znajduje się w centrum domu. Jest otoczony pokojami z trzech lub czterech stron. Niektóre duże domy mają więcej niż jedną taką przestrzeń.

Skywells zostały zaprojektowane do chłodzenia budynków na długo przed pojawieniem się klimatyzacji. Wiejący nad domem tego typu wiatr może dostać się do przestrzeni wewnątrz budynku przez specjalny otwór. Powietrze z zewnątrz przemieszcza się po ścianach na niższe kondygnacje i tworzy przepływy, zastępując cieplejsze powietrze, które unosi się i ‘wychodzi’ przez działający jak komin otwór. Największy efekt chłodzenia pojawia się, gdy w budynku znajdują się również zbiorniki wodne, bo woda chłodzi gorące powietrze. Niektóre zamożne rodziny miały kiedyś wykopany specjalny system pod budynkiem, aby woda deszczowa mogła opuścić dom dopiero po okrążeniu przedpokoju pod ziemią.

Współcześnie budynki tego typu zaczynają wracać do łask.

Architekci są przekonani, że trend utrzyma się dłużej i ten element architektoniczny będzie coraz bardziej popularny wśród przedstawicieli młodszych pokoleń ze względu na swoje funkcje wentylacyjne i oświetleniowe. Zwłaszcza że zrównoważony rozwój staje się obecnie priorytetem w projektowaniu, a skywells jak najbardziej pasują do tego trendu. Wykorzystano je chociażby w niedawno powstałym Narodowym Centrum Badań Technologicznych Inżynierii Pojazdów Ciężkich we wschodnich Chinach.

Tekst: MZ
Zdjęcie główne: Wuyuan Skywells Hotel