Współczesne miasta przechodzą głębokie przemiany. Poszerzają się ich granice, zwiększa liczba mieszkańców, a problemy wymagające rozwiązania stają się coraz bardziej złożone.

Zagęszczenie ruchu ulicznego, zanieczyszczenie powietrza, dbanie o zieleń miejską, budowanie pozytywnych stosunków społecznych czy rozwój biedniejszych dzielnic – to tylko wybrane zagadnienia, z którymi muszą sobie radzić władze miast i ich mieszkańcy.

W tym kontekście intensywnie rozwija się myśl projektowa i pojawia szereg nowych, innowacyjnych rozwiązań. Propozycje te są często efektem współpracy różnych podmiotów. Władze miast, instytuty badawcze, uniwersytety, ośrodki dzielnicowe, projektanci, socjolodzy, edukatorzy, informatycy, startupy, architekci i sami mieszkańcy pracują wspólnie, aby znaleźć najlepsze rozwiązania.

Wystawa główna Gdynia Design Days 2017, ’Miasto na fali’, prezentuje projekty, które mogą przyczynić się do odnowy współczesnych aglomeracji.

Podczas wystawy, której kuratorką jest Izabela Bołoz, będziemy mogli zobaczyć udogodnienia techniczne, które usprawniają funkcjonowanie w mieście i pozwalają cieszyć się nim na co dzień. Poruszone zostaną także zagadnienia dotyczące relacji społecznych, a organizatorzy zapytają o to, co obywatele mogą zrobić dla siebie nawzajem. Przedstawione zostaną wreszcie innowacyjne metody polepszania sytuacji dotyczącej zanieczyszczeń, śmieci i odpadów, a także nowe tendencje w projektowaniu zieleni miast.

Nowe rozwiązania, wspólny wysiłek i większa otwartość mieszkańców mają szansę przyczynić się do tego, żeby nasze miasta były znów na fali – rozwijane w przemyślany sposób, tworzące przyjazne i wspierające otoczenie dla swoich mieszkańców. Poniżej opisujemy najbardziej innowacyjne polskie projekty, które można zobaczyć na wystawie. Najlepiej jednak sami zajrzyjcie do Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego i wybierzcie swoich faworytów spośród propozycji z całego świata.

1. Bomba nasienna (projekt: Michał Znojek)

Bomba nasienna to działanie zainspirowane ruchem Guerrilla Gardening. Nieformalny lider ruchu Richard Reynolds definiuje go jako 'uprawianie ziemi stanowiącej czyjąś własność bez pozwolenia tej osoby’.

W wielu miastach natykamy się na płoty, które wycinają z przestrzeni place o niezdefiniowanym statusie prawnym lub takie, na które nie ma pomysłu. Ograniczenie dostępu człowieka do tych miejsc pozwala swobodnie rozprzestrzeniać się roślinom, owadom i zwierzętom. Używając bomb nasiennych, możemy rozwinąć potencjał powstającej w ten sposób zielonej enklawy i powalczyć o bioróżnorodność. Zmiana zapomnianych nieużytków w miejsca tętniące życiem okazuje się banalnie prosta. Zabierzcie ze sobą bomby i zaatakujcie miasto!

2. Airly (projekt: Airly)

Firma Airly zaprojektowała inteligentny sensor, który bada jakość powietrza na zewnątrz, mierząc najważniejsze dla człowieka parametry, takie jak stężenie pyłów zawieszonych PM2.5, PM10, ciśnienie atmosferyczne czy wilgotność powietrza. Celem firmy jest stworzenie rozproszonych sieci tych sensorów, które – dzięki platformie Airly – zapewniają w czasie rzeczywistym, z dokładnością do kilku metrów, dostęp do miliona źródeł danych.

Program Airly wdrożyło już prawie 30 gmin z południowej Polski.

Ich sensory działają także w Warszawie, Wrocławiu, Tarnowie, Nowym Sączu, Krośnie, Gliwicach, Sosnowcu, Będzinie i Czeladzi.

3. Pszczelarium (projekt: Pszczelarium)

Twórcy pszczelarium wstawiają ule w miastach i opiekują się pszczołami. Ich pasieki można spotkać na dachach, w ogrodach i parkach Warszawy, Gdańska i Katowic – na tarasie 17. piętra biurowca Eurocentrum w Warszawie, dachu Ergo Hestia w Gdańsku czy zielonym tarasie Unilever w centrum Katowic.

Pszczelarium – stworzone przez Kamila i Agnieszkę – to rodzinna firma, która powstała po dwudziestu latach hobbystycznego zajmowania się pszczelarstwem.

Od 2013 roku realizuje pionierski w Polsce pomysł pomagania pszczołom poprzez zapraszanie ich bliżej nas, do miast. Pszczelarium opiekuje się kilkoma milionami pszczół i pozyskuje od nich doskonały miód. Kamil i Agnieszka prowadzą również warsztaty i szkolenia pszczelarskie.

4. Wymiana ciepła (projekt: Wiktoria i Wojtek Dorosz)

Wymiana ciepła to akcja społeczna oparta na prostym pomyśle – w przestrzeni miejskiej zostaje ustawiony wieszak, na którym znajdują się ciepłe ubrania. Mogą je potem zabierać potrzebujący. Pierwszy wieszak stanął w 2016 roku na warszawskiej Woli.

Akcja spotkała się z odzewem w całej Polsce. Pojawiło się ponad sto wieszaków w całym kraju, przyniesione zostały tony ubrań i opowiedziane setki historii.

Za 'Wymianą…’ nie stoi żadna instytucja i nikt nie inwestował w akcję. Wiele osób korzystało z tego, że można zawieźć czy wziąć ubrania w dowolnym momencie. Wieszaki pozwalają przełamać barierę wstydu. Osoby, które biorą ubrania, robią to anonimowo i nie muszą się nikomu tłumaczyć ze swojej sytuacji.

5. Uprawa boczniaków na fusach (projekt: Ek-Miro)

Każdego dnia na całym świecie wypija się około 1,6 miliarda filiżanek kawy. Fusy – produkt uboczny tego procesu – rzadko trafiają na kompost, częściej na wysypisko. Tymczasem jest to cenny składnik naturalnego nawozu, idealny do uprawy grzybów.

Eko-Miro to pierwsza firma w Polsce wykorzystująca fusy z kawy i herbaty do uprawy świeżych grzybów boczniaków. W zestawie Eko-Miro znajduje się substrat z grzybnią, który trzeba namoczyć w chłodnej wodzie, a potem przełożyć do dołączonego pudełka z wyciętym otworem. W odpowiednich warunkach i temperaturze po kilkunastu dniach w otworze powinny pojawić się grzyby. Po ich zerwaniu cały proces można powtórzyć trzy razy.