W obliczu kryzysu klimatycznego zrównoważone projektowanie to nie trend, lecz po prostu konieczność. Architekci, którzy są świadomi wpływu budynków na środowisko naturalne – zanieczyszczenia powstają zarówno w trackie pozyskiwania materiałów, transportu, budowy, użytkowania, jak i podczas rozbiórki obiektów – wdrażają coraz więcej ekologicznych rozwiązań. Wiedzą, że z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju w budownictwie muszą brać pod uwagę cały proces – poprzez projektowanie, budowę, cykl życia budynku, aż po jego rozbiórkę. Również przedsiębiorstwa budowane inwestują w alternatywne technologie pozyskiwania energii, szukają sposobów na zwiększenie efektywności energetycznej budynków czy wykorzystanie materiałów neutralnych pod względem emisji dwutlenku węgla.

Architekci i projektanci stają przed wyzwaniem, jak budować w sposób odpowiedzialny, tworzyć wysokiej jakości przestrzenie dla ludzi, a jednocześnie zmniejszać ich wpływ na środowisko naturalne.

Jakie budynki powstają dzisiaj? Pokazujemy 3 projekty, którymi warto się zainspirować:

1. 'Zielona Willa’, proj. MVRDV i Van Boven Architecten

Architekci z holenderskiej pracowni MVRDV we współpracy z Van Boven Architecten zaprojektowali apartamentowiec z oryginalną fasadą wypełnioną roślinami doniczkowymi. Czteropiętrowy budynek mieszkalno‑biurowy, który stanie w miejscowości Sint‑Michielsgestel w Holandii, ma wpływać na świadomość społeczną dotyczącą ekologii. Rozpoczęcie prac budowlanych planowano jeszcze w 2020 roku. – Ten projekt jest kontynuacją naszych badań nad budynkami ‘bez fasad’ i nad radykalnym ‘zazielenianiem’. […] Powinniśmy pokryć zielenią również dachy i fasady wieżowców. Rośliny pomogą nam zrównoważyć emisje CO2, ochłodzić nasze miasta i promować różnorodność biologiczną – mówi Winy Maas z pracowni MVRDV. Ważnym założeniem było też wpisanie budynku w lokalny kontekst, nie zaburzając ładu przestrzennego.

‘Zielona Willa’ nawiązuje więc swoją formą do sąsiednich budynków, a zieleń, czyli rośliny w donicach, pomagają jej się wkomponować w tkankę miasta i krajobraz okolicy.

2. The Powerhouse Brattørkaia, proj. Snøhetta

Drugi ciekawy przykład to The Powerhouse Brattørkaia (nazwa nawiązuje do funkcji budynku), który stanął w 2019 roku w Trondheim.

Obiekt zaprojektowany przez pracownię Snøhetta to pierwszy biurowiec w Norwegii, który wytwarza dwa razy więcej energii niż zużywa w całym okresie eksploatacji, łącznie z budową i rozbiórką.

Nadwyżka energii odnawialnej wytwarzana przez biurowiec trafia do sąsiednich budynków oraz lokalnych sieci autobusów elektrycznych, samochodów i łodzi. Celem projektu było zmaksymalizowanie ilości czystej, odnawialnej energii wytwarzanej przez budynek, zminimalizowanie energii potrzebnej do jego eksploatacji, a także stworzenie przyjemnych, otwartych przestrzeni zalanych światłem dziennym, które stanowić będą wygodne i przytulne środowisko pracy. – Pozytywne energetycznie budynki to budynki przyszłości. Mantra przemysłu projektowego nie powinna brzmieć ‘forma podąża za funkcją’, a ‘forma podąża za środowiskiem’ – mówi Kjetil Trædal Thorsen, założyciel norweskiej pracowni architektonicznej.

3. Timber Square, proj. Bennetts Associates

Wpisanie architektury w istniejącą tkankę miasta, a szczególnie w kontekst miejsca o wyrazistym charakterze oraz bogatej historii, to kolejne ważne wyzwanie, które stoi przed architektami.

Świetnie poradzili sobie z nim architekci z Bennetts Associates. Przy Lavington Street w Londynie powstaje Timber Square – jeden z pierwszych budynków biurowych w Wielkiej Brytanii o zerowej emisji dwutlenku węgla – zaprojektowany właśnie w tej pracowni. Energooszczędny biurowiec powstanie na początku 2024 roku i będzie wyznaczał standardy dla nowych inwestycji. Projektanci zrealizują cele w zakresie zrównoważonego rozwoju, między innymi zachowując 1/4 istniejącego już budynku (częściowo zachowanej drukarni) oraz stosując materiały naturalne i pochodzące z recyklingu. Wykorzystanie starego budynku ogranicza zapotrzebowanie na produkcję nowych materiałów. Architektom zależy na tym, aby Timber Square wpasował się w tkankę miejską i charakter okolicy, by uhonorować przemysłową historię dzielnicy.

Jeśli szukacie innych przykładów zielonych budynków, polecamy wam serię filmów dokumentalnych przygotowaną przez BBC StoryWorks ‘Building a Better Future’, z której dowiecie się, jakie działania są podejmowane przez architektów na rzecz zrównoważonego rozwoju i jak zrównoważona architektura wpływa na polepszenie jakości naszego życia.

Tekst: AB
Zdjęcie główne: Powerhouse Brattørkaia/Snøhetta