Zacznijmy od argumentów za podatkiem. Przede wszystkim emerytów utrzymują pracujący, a gdy rośnie liczba emerytów i spada pracujących, system staje się niewydolny. Podatek dla bezdzietnych miałby więc dwie funkcje: po pierwsze zachęcałby do zdecydowania się na potomstwo, a po drugie, gdyby to nie zadziałało, zasypywałby dziurę, jaką tworzy bezdzietny, nie decydując się na stworzenie nowego podatnika. Mówiąc prościej: bezdzietny rekompensowałby w ten sposób różnicę, jaką wytwarza rodzic. Ponadto należy mieć na uwadze, że wychowanie dziecka jest kosztownym przedsięwzięciem – w Polsce szacuje się, że koszt ten to nawet 200 tys. zł, a np. w USA około 233 tys. dolarów. Oczywiście dochodzą jeszcze pewne ograniczenia życiowe – posiadanie dziecka ma wpływ na karierę i nieraz wyłącza rodziców z pracy na pewien czas lub hamuje ich rozwój zawodowy.

W 2012 w Niemczech chadeccy posłowie skupieni wokół Marco Wanderwitza zaproponowali, aby bezdzietni powyżej 25 r.ż. płacili dodatkowy jednoprocentowy podatek, aby zrekompensować koszt usług pielęgnacyjnych, z których będą korzystać na starość. Warto odnotować, że już teraz bezdzietni Niemcy płacą wyższe podatki – o 0,25 pkt proc. Jest to wynik orzeczenia niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego z 2001 roku, które głosiło, że system ubezpieczeń społecznych faworyzuje osoby nieposiadające dzieci, a dla utrzymania systemu ważne jest nie tylko płacenie składek, ale też posiadanie dzieci. W sytuacji gdy nie wszyscy mają potomstwo, rodzice otrzymują dodatkowe obciążenie, czemu państwo powinno zaradzić. W 2005 roku weszło w życie niemieckie bykowe, czyli wspomniane dodatkowe 0,25 punktów procentowych od dochodu, które trafia do składki pielęgnacyjnej i które płaci się od 23 r.ż. Ponadto bezdzietni wpadają wówczas do pierwszej, najwyższej klasy podatkowej, co znaczy, że przy tych samych zarobkach płacą większe podatki niż rodzice. Z nowym prawem próbował walczyć w 2007 roku bezdzietny mężczyzna, uznając, że jest nierówno traktowany, jednak sąd nie przyznał mu racji i podtrzymał orzeczenie Trybunału.

Zdjęcie: Anna Shvets/Pexels

No dobrze. Czas na kontrargumenty, o które, wbrew pozorom, jest trudniej, zwłaszcza gdy kwestię zmuszania do indywidualnych wyborów wyłączyliśmy sobie poza dyskurs. Niemniej nie można nie zauważyć, że poczucie bycia karanym wcale nie znika w osobistym odczuciu obywatela, a popychanie do wielkiej, zmieniającej życie decyzji ustawą jest zwyczajnie nieodpowiedzialne. Bo czy każdy powinien mieć dziecko? I, co ważniejsze, czy każdy może mieć dziecko? Co z osobami homoseksualnymi, co z osobami bezpłodnymi, co z osobami aseksualnymi, co z osobami fizycznie niezdolnymi do prokreacji? Czy będzie trzeba udowadniać, że jest się osobą homoseksualną? Podatek wprawdzie ma również pełnić rolę zasypywania różnic, w przypadku gdy ktoś pozostanie mimo wszystko bezdzietny, lecz jego podstawową rolą jest wciąż administracyjna inspekcja sypialni. Warto zaznaczyć, że pomysł Jensa Spahna został odrzucony przez Angelę Merkel, a ministra rodziny Kristina Schröder uznała, że sensowniejszym rozwiązaniem problemu dzietności będzie wsparcie istniejących rodzin, a nie karanie ludzi bezdzietnych.

Kolejnym kontrargumentem jest to, co wspomnieliśmy na samym początku – w wielu krajach bezdzietni płacą już większe podatki. Co ważne w tym kontekście, bezdzietni płacąc więcej, nie dostają więcej – tzn. wiele świadczeń socjalnych, choćby 500+, ale tez wyprawka dla dziecka czy Karta Dużej Rodziny, skierowanych jest wyłącznie do osób z dziećmi. Czy więc sensowne jest mówić o dalszym 'wyrównywaniu obciążeń’? Czy jest jeszcze co wyrównywać? Dodatkowy podatek może być już przesadą. Płodzenie i wychowywanie dzieci jest już mocno refundowane działaniami prorodzinnymi państwa, a składa się na to całość obywateli. Jednakże tylko bezdzietni nie otrzymują z tego tytułu korzyści.

Photo by christian buehner on Unsplash